Polikistik Over Sendromu
Polikistik over sendromu genç ve orta yaş grubundaki kadınlarda çok sık görülen hormonal bir bozukluktur.Poli ;çok anlamındadır.Polikistik;çok sayıda kist içeren anlamındadır.Polikistik over yumurtalığın içerisinde çok sayıda yan yana dizilmiş ufak kistler içeren bir hastalıktır.
Polikistik Hastalığın en belirgin Özellikleri:
- Oligomenore (seyrek adet görme), Amenore (adet görememe)
- Anovulasyon (yumurtlama düzensizliği)
- Testosteron hormonlarındaki yükselmeye bağlı olarak aşırı Tüylenme ve Akne gibi bulgular
- Şişmanlık
- Yumurtalıkların etrafında küçük küçük çok sayıda kistlerin yan yana dizilmesi
- Hastaların çoğunda Diyabete yatkınlık
- Gebe kalma süresinin uzaması
Polikistik over sendromlu hastaların %80'inde ultrason muayenesinde yumurtalıklarda büyüme, yumurtalığın kapsülünde kalınlaşma ve kapsülün hemen altında çok sayıda (10 taneden fazla) küçük kist görülür.
Hastalarda adet düzensizliği, (Daha çok adet gecikmeleri şeklinde) sivilcelenme, tüylenme, (Yüzde ve göbek kısmında) ciltte yağlanma, infertilite (Gebe kalamama) ve kilo artışı en çok görülen problemlerdir. Bu bulguların bir yada birkaçı bir arada olabilmektedir.
Tanı;
- Kanda FSH/LH oranının 1/2 den fazla olması
- Testosteron Hormon yüksekliği
- Seyrek adet görme ve nadiren ovulasyon olması
- Erkek tipi tüylenme,ciltte yağlanma
- Şişmanlık
- İnsülin direncinin artması,diyabete yatkınlık
Tedavi;
Tedavide amaç öncelikle kilo problemi varsa hastanın diyet, egzersiz ve yaşam tarzı ile normal vücut ağırlığına gelmeye çalışmalıdır. Testosteron hormon seviyesini düşürerek tüylenmeyi azaltmak, sivilcelenmeyi gidermek hastanın yakınmalarını azaltır. Hasta gebelik arzuluyorsa gebe kalmasını sağlamak gereklidir. Bu hastalarda anovulasyona (Yumurtlama bozukluğu) bağlı endometrium (Rahim iç tabakası) sürekli östrojen hormonuna maruz kalarak endometrium kanseri riskini arttırır. Tedavinin amaçlarından biri de düzenli adet görerek rahim içinde gelişebilecek bu duruma engel olmaktır. Kilolu hastalarda diyet ve egzersiz yaparak kilo verince adetler düzene girer, yumurtlama fonksiyonları düzelir ve gebelik daha kolay gerçekleşir.
Bekar yada çocuk istemeyen hastalarda en çok kullanılan tedavi doğum kontrol ilaçları ve progesteron tabletleridir.
Tüylenme şikayeti olan hastalarda ve adet düzensizliği olan hastalarda da doğum kontrol ilaçları tedavi amacı ile yine ençok tercih edilen ilaçlardır.
Bir diyabet ilacı olan metformin bu hastalarda testosteron üretimini azaltarak, ovulasyonu düzenler ve özellikle çocuk isteyen hastalarda tedaviye eklendiğinde çok iyi sonuçlar alınmaktadır.
Ayrıca gebelik elde edemeyen hastalarda yumurtlamayı uyaran ilaçlarla gebelik olması hızlandırılabilmektedir. Çok dirençli ve medikal tedaviye cevap vermeyen gebelik isteyen vakalarda tüp bebek uygulaması da yapılabilir.
Çok dirençli ve ilaç tedavisi ile adet olamayan ve overlerinde çok sayıda kistleri olan hastalarda cerrahi tedavi olarak laparoskopik ovarian drilling yöntemi uygulanabilmektedir. Diğer bir cerrahi yöntem ise wedge rezeksiyon denilen overden üçgen şeklinde bir parça çıkartılmasıdır. Cerrahi tedavide amaç yumurtalıkları rahatlatarak yumurtlamayı ve adet düzenini sağlamaktır. Bu tedaviler sonrasında gebelik şansı da artmaktadır.