Gebelik ve Toxoplasma
Toxoplasma bir parazit olan toxoplasma gondii denilen mikroorganizmaların enfekte çiğ et salam, sosis tüketilmesi ve bu paraziti taşıyan kedi dışkılarının temasıyla vücuda alınır. Erişkin bir insan toxoplasma enfeksiyonu geçirse bile bir şikayete neden olmaz ancak gebelik olan bir kişi toxoplasma geçirdiğinde plasenta yoluyla bebeğe geçerek ona zarar verir.
Özellikle gebeliğin erken döneminde toxoplasma enfeksiyonu geçirilirse fetusta körlük, sağırlık ve zeka geriliğine yol açabilir. Bazen de düşük ve erken doğumlara yol açabilmektedir.
Gebelikte Toxoplasmadan Nasıl Korunabiliriz?
Enfekte kuşları ve hayvanları yiyen ev kedileri bu enfeksiyonu alırlar ama kendileri sağlıklı görünürler hiçbir belirti vermezler. Bu parazitler ev temizlik ürünlerine dayanıklıdırlar. Kedinin dışkısında 1 yıl canlı kalabilirler.Bu yüzden gebeler kedi dışkısı ile temas etmemelidir. Ev kedileri veteriner kontrolünde olmalı ve dışarıda çiğ et yemesine izin verilmemelidir. Çiğ etle ellerin temas etmesi durumunda da eller hemen yıkanmalıdır. Yine temas etme ihtimali olan sebze meyveler de bol su ile yıkanmalıdır. Bahçede toprak ile uğraşılırsa mutlaka eldiven kullanmalıdır.
Gebelik sırasında ilk üç ay içerisinde Toxoplasma IgM ve IgG denilen testlere bakılır. IgM aktif yani şu anda var olan bir enfeksiyonu IgG de daha önceden geçirilmiş bir enfeksiyonu gösterir.
.Toxoplasma IgM (-) ,IgG (+) ise hastada aktif bir enfeksiyon yoktur daha önceden bu enfeksiyonu geçirmiştir.
.Toxoplasma IgM (+) ,IgG (-)ise hastada aktif enfeksiyon vardır ve anne mutlaka tedavi edilmelidir ve IgM değerleri takibe alınmalıdır.
.Toxoplasma IgM (+),IgG (+) ise 2 hafta sonra test tekrar edilerek hasta takibe alınır.
Gebeliğin ilk haftalarında toxoplasmanın bebeğe geçme ihtimali daha düşüktür ancak geçtiyse de hasar yapma derecesi fazladır.
Gebeliğin ilerleyen aylarında toxoplasmanın anneden bebeğe geçişi daha kolaydır ancak bebekte hasar yapma derecesi daha azdır.
Bu enfeksiyon gebelik öncesinde geçirilirse bebeğe bir zararı olmaz.
Toxoplasma Avidite Testi Nedir?
Gebelere Toxoplasma testleri yapıldığı zaman hem IgM , hem de IgG testleri pozitif ise bu enfeksiyonun ne zaman geçirildiği çok önemlidir. Gebeliğin ilk üç ayında mı yoksa daha mı önce enfeksiyonu geçirildiğinin cevabını gösteren test Avidite testidir. Toxoplasma IgG avidite testi değerlendirilirken düşük avidite testi enfeksiyonun akut olduğunu gösterir.Yüksek avidite testi de yüksek aviditeli antikorları ayırt ederek enfeksiyonun 4 aydan daha eski olduğunun ayırımını sağlar.Toxoplasma avidite testi sayesinde enfeksiyonun gebelikte mi yoksa öncesinde mi geçirildiği anlaşılır.Böylece hastalara gereksiz uygulamalar yapılması engellenmiş olur.
Gebelikte Toxoplasmanın Tedavisi ve Takibi
Gebelikte Toxoplasma tanısı konunca hemen Spiramisin tedavisine başlanarak toxoplasmanın bebeğe geçişi engellenmiş olur. Bu antibiotik sayesinde bebeğin enfekte olması %60 oranında azalmış olur.Tedavi süresince IgM ve IgG titrasyon takipleri yapılmalıdır.
Enfeksiyonun üzerinden 4 hafta geçtiyse ve hala takiplerde enfeksiyon devam ediyorsa 20’nci gebelik haftasında kordosentez yaparak Toxoplasma IgM değerine bakılır. Sonuç ( +) çıkarsa aile ile görüşerek gebelik sonlandırma kararı verilebilir.
Gebeliğin ilk aylarında da enfekte olduğu kesinleşen vakalara da sonlandırma kararı verilebilir.
Gebeliğin ileri aylarında oluşan toxoplasma enfeksiyonlarında gebelik sonlandırılmaz antibiotik tedavisi olarak Sulfadiazin + Primethamin grubu tercih edilir.
Çok iyi önlemler alarak bu hastalığı gebelikte geçirmemeye çalışmak en iyi yoldur.