Spiral Hakkında Bilgiler
Aile planlama yöntemleri arasında dünyada en çok kullanılan geri dönüşümlü doğum kontrol yöntemidir. Halk arasında spiral olarak tabir edilen RİA'nın en önemli özelliği uzun süreli geri dönebilir yöntemler arasında en düşük maliyetli olanıdır. Dünyada yaklaşık 110 milyon kadının istenmeyen gebeliklerden korunmak için RİA'yı tercih ettiği tahmin edilmektedir. Coğrafik olarak RİA kullanımı farklılık gösterebilmektedir. Çin'de her 3 kadından 1'i (%30) RİA kullanırken, Avrupa'da %7 olarak bilinmektedir.
Günümüzde Dünya Sağlık Örgütü (WHO), Amerikan Tıp Birliği ve Amerika Jinekolog ve Obstetrisyen Birliği RİA'yı en güvenli ve etkili doğum kontrol yöntemi olarak kabul etmektedir.
Spiral takmak için adet kanama yoğunluğunun biraz azaldığı günler en uygun günlerdir. Adetin ortalama 3 ve 4.günleri tercih edilmelidir. Adetli iken takılmasının iki önemli avantajı vardır. Adetli iken rahim kanalı daha açık olduğu için spiral daha kolay takılır, hasta bu işlem sırasında daha az acı duymuş olur. Adetli iken takılmasının diğer bir avantajı da hasta adetli olduğu için kesin gebe değildir ve doğru bir zamanda uygulanmış olur.
Temel mekanizması RİA endometrial kavitede (Rahim içinde) implantasyonu (Gebeliğin rahim içine tutunması) engelleyecek şekilde bir inflamasyona yol açmaktadır. Çıkartıldığında ise hastalar çabuk bir şekilde gebe kalabilirler. Takıldığı ilk aylarda lekelenme, adet miktarında artma, adet süresinde uzama ve adet sancısına neden olabilir. Anne sütünü etkilemediği için emziren kadınlara da takılabilir. Cinsel yolla bulaşan efeksiyonlardan korumaz.
Rahim içine yerleştirilen küçük plastik bir çubuktur. Bakır ve hormon içeren tipleri vardır.
RİA Komplikasyonları
- Rahimde delinme
- PID Pelvik enflamatuar hastalık
- İnfertilite ,(Kısırlık)
- Ektopik Gebelik (dış gebelik)
- Adetlerde yoğun kanamaya bağlı kansızlık
- Rahim ağzında enfeksiyon
RİA Takılmaması Gereken Durumlar
- Gebelik şüphesi olanlar
- PID öyküsü olanlar (kronik enfeksiyonun)
- Tanı konmamış rahim kanamasıı yaşayanlar
- Konjenital rahim anomalisi (doğuştan rahim anormallikleri)
- Uterin kavitesinde myomlar olması
- Akut PID (pelvik enfeksiyon)
- Bakır allerjisi olanlar
RİA Avantajları
- Geri dönebilen uzun süreli bir yöntem olması
- Etkinlik oranının yüksek olması
- Maliyetinin uzun süreli olarak diğer yöntemlere göre düşük olması
- Etkisi takılmasıyla başlar, çıkarılmasıyla son bulur.
RİA Dezavantajları
- Kondom gibi kendi başınıza takmanız mümkün değildir.
- Cinsel yolla bulaşan hastalıklara karşı koruma sağlamaz.
- Kanamalarda düzensizlik ve miktarında artış yapabilir.
- Uygulanması diğer metotlara göre daha zahmetlidir.
Spiral kullanırken yılda 2 kez kontrol önerilir. Spiralin yerinde olup olmaması ve enfeksiyon yapıp yapmaması önemlidir.